Duyu bütünleme terapisi ilk kez Amerikalı bir ergoterapist olan Dr. Jean Ayres tarafından çalışmalar yapılan ve günümüzde tüm dünyada yetkin terapistler tarafından uygulanan bir terapi yöntemidir. İstek ve ihtiyaca uygun yapılandırılmış ortamlarda yaş ve cinsiyete bakılmaksızın uygulanan bu terapi yönteminde dünyada özellikle pediatri alanında yapılan çalışmalarla ön plandadır. Duyu bütünleme terapisi, özel gereksinim grubu olan otizm başta olmak üzere diğer birçok sorunun çözümünde önemli role sahip terapi yöntemleri arasına girmiştir.
Çevreyi nasıl algıladığımıza ve nasıl davranacağımıza duyu bütünleme süreci ardından karar vermekteyiz.
Bu duruma en iyi örneği şu an bulunduğunuz andan verebiliriz. Sizin için bu duyusal uyarı şu anda görsel olarak verilmektedir. Bir yazı okuyorsunuz ve görsel bilgiler beyinde kavranıyor ve yorumlanıyor. Merkezi sinir sistemi aracılığı ile kortekste iletilen bu bilgiler bütünleşmenin ardından, bilginin sizde uygun cevap (okunanı anlama) açığa çıkmasını sağlıyor. Böylece sizler bu duyusal uyarıya adapte olabiliyor ve anda kalabiliyorsunuz. Günlük yaşamda biz yetişkinler üzerinden verilmiş bu örnek oldukça basit görünüyor. Fakat yaşamı devam ettirebilmek için hayati bir önem taşıyan duyusal sistem, bazı çocuklarda yaşlarının getirdiği birçok aktivitede geri planda olma ve regüle olamama sorunlarını beraberinde getiriyor; bu durum günlük yaşamda bağımsız olamayan birçok çocuğu karşımıza çıkarıyor. Günümüzde teknoloji, kentleşme ve hastalık gibi durumlar çocukların beyin gelişimi için gerekli duyusal uyaranı onlara sunmamızı engelliyor. Okupasyonlarının ve birey olmanın getirdiği merkezi sinir sistemi gelişimine eşlik eden birçok deneyimin iç görüsünü sağlayamayan çocuk, bu yoğunlukla başa çıkamamaya ve senkronize olamamaya başlıyor. Küçük bedenlerinde büyüyen bu kargaşa bağımsızlaşmanın önüne büyük bir duvar örüyor.
Duyu bütünleme terapisi doğrudan merkezi sinir sistemi aktivasyonunu arttırdığından sinir sistemi gelişimine ve bununla birlikte beyin gelişimine katkı sağlamaktadır.
Duyu bütünleme terapisi müdahalesiyle çocukların yaşadıkları duyusal tecrübelerin nörofizyolojik adaptasyonu ve çocuğun duruma uygun adaptif cevap açığa çıkarması beklenir. Bu cevaplar çocuğun çevresiyle olan sosyal, davranışsal, duygusal ve fiziksel etkileşimine pozitif yansır. Klinik ortamda sekiz duyu sistemiyle çalışan ergoterapistler, çocuğun istek ve ihtiyaçları doğrultusunda oyun yöntemiyle deneyerek ve keşfederek sürdürülen seanslarda, her çocuğun farklı bir birey olduğunu gözden çıkarmadan uygun terapi programını hazırlarlar. Terapi sürecinde aile multidisipliner ekibin en önemli parçasıdır. Terapi hedefleri oluşturulurken çocuğun arayışları ve gelişimsel eksikleri göz önünde bulundurulur. Aileden gerekli bilgileri bu doğrultuda alan ergoterapistler, çoğu zaman çocuklarını daha iyi anlamaları konusunda aileleri bilgilendireceklerdir.
İletişim, seanslar sırasında çocuk için birincil hedeftir. Ergoterapistler bilir ki iletişim en temel güçtür. Çünkü iletişim halinde kalarak olumlu deneyimler kazanan çocukların günlük yaşamda da daha özgüvenli olmaları, iletişimi devam ettirmeleri ve mutlu bir şekilde edindikleri tecrübelerin kalıcı hal almasına olanak tanınacaktır.
Duyu Bütünleme Terapisi Kimlere Uygulanır?
Duyu bütünleme terapisi bilinenin aksine yalnızca özel gereksinimli bireylere değil; yetişmekte olan her bebek ve çocuğa, hatta yetişkine de uygulanabilen bir müdahaledir. Günlük yaşamda zorlanılan en ufak konuda dahi ergoterapi danışmanlığıyla bu müdahalenin sizin ya da çocuğunuz için uygun olup olmadığını öğrenebilirsiniz. Ağırlıklı olarak çalışılan gruplar:
- Uyku sorunları,
- Sosyal zorluklar,
- Uyaran eksikliği,
- Beslenme bozuklukları,
- Öğrenme güçlükleri,
- İletişim bozuklukları,
- Davranış problemleri,
- Regülasyon zorlukları,
- Gelişimsel gecikmeler,
- Motor beceri zorlukları,
- Kromozom bozuklukları,
- Otizm ve spektrum bozuklukları,
- Günlük yaşam becerileri sorunları,
- Uyaranlara karşı hassasiyet gösterenler,
- Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu,
- Mental zorluktan ötürü yaşama adapte olmakta zorlanan bireyler ve
- Fiziksel zorluklar (kas- iskelet sistemi hastalıklarına bağlı gelişen) dır.
